สาธารณรัฐซานมารีโน (อิตาลี Serenissima Repubblica di San Marino)
เป็นประเทศในยุโรปใต้บนเทือกเขาแอเพนไนน์ ล้อมรอบโดยประเทศอิตาลี เป็นหนึ่งในจุลรัฐยุโรป  เป็นประเทศอิสระที่เก่าแก่ที่สุด และมีขนาดเล็กเป็นอันดับสามในทวีปยุโรปรองจากวาติกันและมอนาโค   จริงๆ มีขนาดเท่ากับเมืองๆ หนึ่งในประเทศอิตาลีเท่านั้นเอง เป็นประเทศที่มีอิสรภาพมายาวนานถึง 1,700 ปี  เมืองนี้ตั้งอยู่บนภูเขา เขตเมืองเก่าจะอยู่บนผาสูงชัน ส่วนเขตเมืองใหม่จะอยู่บนที่ราบเชิงเขาเป็นเขตที่อยู่อาศัย มีถนนแคบๆ จากพื้นราบขึ้นไปบนเขา

สงสัยไหมว่าทำไมประเทศนี้ถึงเป็นรัฐอิสระไม่รวมอยู่ในประเทศอิตาลี  ก็เพราะว่าหลังจากอาณาจักรโรมันล่มสลาย ยุโรปก็แตกออกเป็นเมืองเล็กเมืองน้อย มีการปกครองแบบนครรัฐ (city state)  คือแต่ละเมืองมีการปกครองของตัวเองเป็นอิสระจากกัน บางนครรัฐก็มีกษัตย์ปกครองด้วย บางช่วงก็อาจจะทำสงครามเพื่อแย่งชิงความยิ่งใหญ่ แต่ก็ไม่เคยรวมกันเป็นประเทศเสียที   ซานมาริโนก็เป็นหนึ่งในนครรัฐในยุคนั้น มีทำเลที่ตั้งบนภูเขาสูงชัน ยากแก่การเข้าถึง และความขาดแคลนทรัพยากร  จึงไม่ค่อยมีใครสนใจจะไปแย่งชิงมาเป็นอาณาเขต

 

 ตามตำนานแล้ว สาธารณรัฐซานมารีโนมีประวัติศาสตร์ย้อนไปถึง พ.ศ. 844 โดยช่างหินชาวคริสต์ คนหนึ่ง ชื่อว่ามารีนุส ได้หนีการตามล่าทางศาสนา มาหลบภัยและตั้งถิ่นฐานบริเวณมอนเตตีตาโน ซึ่งเป็นที่ตั้งของซานมารีโนในปัจจุบัน มารีนุสภายหลังได้รับแต่งตั้งเป็นนักบุญ ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ (ซานมารีโน แปลว่านักบุญมารีนุส ในภาษาอิตาลี) ซานมารีโนถือเอาวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 844 เป็นวันก่อตั้งสาธารณรัฐ

ซานมารีโนสามารถรักษาเอกราชไว้ได้เกือบตลอดประวัติศาสตร์  ในช่วงการรวมชาติอิตาลี ซานมารีโนได้เป็นที่ลี้ภัยของนักปฏิวัติ
ในยุคที่การิบัลดีพยายามรวมชาติ ซึ่งต้องทำสงครามกับเมืองต่างๆ ที่คัดค้านการรวมชาติโดยเฉพาะเมืองที่สวามิภักดิ์ต่อพระสันตปาปา  ซานมาริโนกลายเป็นที่หลบลี้ภัยให้กับพวกของการิบัลดีจากฝ่ายที่ต่อต้านเนื่องจากทำเลอยู่บนภูเขาสูง ยากต่อการที่ศัตรูจะตามมาต่อสู้ด้วย

เมื่อการิบัลดีทำสงครามชนะสามารถรวมชาติได้ ซานมาริโนแสดงความปรารถนาที่จะไม่เข้าร่วมกับชาติที่เกิดใหม่นี้  เพื่อตอบแทนความดีที่ซานมาริโนให้ที่หลบภัยในช่วงสงคราม จึงได้ลงนามสนธิสัญญายอมรับเอกราชของซานมารีโน ให้เป็นประเทศที่มีอธิปไตยต่อไป   ประเทศนี้ได้วางตัวเป็นกลางตลอดมาและในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ก็ทำหน้าที่เป็นที่ลี้ภัยให้กับคนถึงหนึ่งแสนคน จนกระทั่งฝ่ายสัมพันธมิตรส่งทหารเข้ามาดูแล
  มีเครื่องหมายทะเบียนรถเป็นของตัวเองด้วย